Wskaźnik zwiększający (WZ) i potrzeby oświatowe – kluczowe zmiany w dotacjach 2025

Nowy system finansowania oświaty w 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku wprowadzono gruntowne zmiany w finansowaniu oświaty w Polsce. Tradycyjna subwencja oświatowa została zastąpiona przez tzw. potrzeby oświatowe, co ma na celu lepsze dostosowanie finansowania do rzeczywistych potrzeb edukacyjnych. Nowy system budzi jednak obawy wśród samorządów i nauczycielskich związków zawodowych, które zwracają uwagę na potencjalne komplikacje i wyzwania związane z jego wdrożeniem.

Wskaźnik zwiększający (WZ) – definicja i znaczenie

Wskaźnik zwiększający (WZ) to kluczowy element nowego systemu finansowania oświaty. Jest to współczynnik, który pozwala na dostosowanie kwoty dotacji do specyfiki i potrzeb danej szkoły. WZ uwzględnia m.in. typ szkoły, liczbę uczniów oraz specyficzne potrzeby edukacyjne, takie jak kształcenie specjalne. Jego prawidłowe obliczenie jest niezbędne do zapewnienia adekwatnego finansowania placówek edukacyjnych.

Krok po kroku: Jak obliczyć wskaźnik zwiększający

Obliczenie wskaźnika zwiększającego wymaga uwzględnienia kilku kluczowych elementów:

1. Identyfikacja typu szkoły: Określenie, czy placówka jest szkołą publiczną, niepubliczną, specjalną itp.
2. Analiza wydatków bieżących: Przeanalizowanie wydatków poniesionych przez samorząd na daną szkołę w poprzednim roku budżetowym.
3. Kwota przewidziana w subwencji: Sprawdzenie kwoty przewidzianej na ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej dla danego typu szkoły.
4. Obliczenie WZ: Podzielenie wydatków bieżących przez kwotę przewidzianą w subwencji, co daje wartość wskaźnika zwiększającego.

Szczegółowe wytyczne oraz materiały pomocnicze do obliczenia WZ są dostępne na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Potrzeby oświatowe – nowa podstawa naliczania dotacji

Wprowadzenie pojęcia "potrzeb oświatowych" ma na celu lepsze dostosowanie finansowania do rzeczywistych wymagań edukacyjnych. Łączna kwota potrzeb oświatowych dla wszystkich samorządów na 2025 rok została określona na poziomie 102,7 mld zł, co stanowi wzrost o 11,4% w porównaniu z poprzednim rokiem. Podział tej kwoty między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego uwzględnia realizowane przez nie zadania oświatowe oraz specyficzne potrzeby lokalnych społeczności.

Aktualizacja i wyrównanie dotacji – terminy i procedury

Nowy system finansowania wprowadza również zmiany w zakresie aktualizacji i wyrównania dotacji. Jednostki samorządu terytorialnego są zobowiązane do regularnej aktualizacji stawek dotacji, uwzględniając bieżące dane z Systemu Informacji Oświatowej (SIO).

Kluczowe zmiany w finansowaniu zadań oświatowych

W ramach nowego systemu finansowania wprowadzono kilka istotnych zmian:

1. Łączne potrzeby oświatowe: Zastąpienie subwencji oświatowej przez potrzeby oświatowe, które są dzielone między jednostki samorządu terytorialnego z uwzględnieniem realizowanych przez nie zadań edukacyjnych.
2. Nowe wagi finansowe: Wprowadzenie nowych wag w algorytmie podziału środków, uwzględniających m.in. typy i rodzaje szkół, etapy rozwoju zawodowego nauczycieli oraz liczbę uczniów.
3. Finansowanie orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego: Zmiana sposobu finansowania uczniów z orzeczeniami, gdzie wysokość dotacji zależy od liczby realizowanych godzin wsparcia wynikających z indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych (IPET).
4. Aktualizacja danych w Systemie Informacji Oświatowej (SIO): Obowiązek bieżącego wprowadzania danych do SIO, co ma wpływ na wysokość przyznawanych środków oraz konieczność dokonywania korekt po zakończeniu roku budżetowego.

Podsumowanie

Zmiany w finansowaniu oświaty, które weszły w życie w 2025 roku, wprowadzają nowe wyzwania dla samorządów i osób odpowiedzialnych za naliczanie dotacji dla szkół. Subwencja oświatowa została zastąpiona przez potrzeby oświatowe, a obliczanie wskaźnika zwiększającego (WZ) oraz aktualizacja dotacji wymagają nowego podejścia i dokładnej analizy danych.
Aby zapewnić prawidłowe rozliczenie dotacji, samorządy muszą uwzględnić m.in. zmiany w finansowaniu uczniów niepełnosprawnych oraz obowiązek bieżącego aktualizowania danych w SIO. Proces ten może być skomplikowany, ale dobrze przeprowadzona analiza oraz znajomość przepisów pozwolą uniknąć błędów i zapewnić szkołom stabilne finansowanie.

Jeśli chcesz zdobyć praktyczne umiejętności i nauczyć się, jak prawidłowo naliczać dotacje według nowych przepisów, zapraszamy na szkolenie "Naliczenie dotacji dla szkół w 2025 roku – potrzeby oświatowe i wskaźnik zwiększający". Podczas zajęć eksperci wytłumaczą krok po kroku, jak obliczyć wskaźnik zwiększający i potrzeby oświatowe, jak przeprowadzić aktualizację dotacji i jakie zmiany w przepisach warto znać.